ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΜΑΣ;

Και να που ξαναθυμηθήκαμε τον Καραγκιόζη μας μετά την την απόφαση της UΝΕSCΟ, με την οποία ο Καραγκιόζης αναγνωριζόταν ως μέρος της τουρκικής «άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς».
"... αιφνιδίως, οι Ελληνες ανακάλυψαν ότι «οι Τούρκοι μας πήραν μέχρι και τον Καραγκιόζη»! Σειρά δημοσιευμάτων εκατέρωθεν του Αιγαίου διεκδικούσαν την εθνική ταυτότητα του Καραγκιόζη, όπως σε άλλες περιπτώσεις διεκδικούσαν την εθνικότητα του καφέ ή του κεφτέ."
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΜΑΣ;
 "Ο Καραγκιόζης, είναι τούρκικο όνομα και στα Ελληνικά σημαίνει «μαυρομάτης». Είναι ένα θέατρο σκιών που δημιουργήθηκε για να διασκεδάσει το απλό λαϊκό άνθρωπο, τον 15ο ή τον 16ο αιώνα. Δύο ήταν οι βασικοί χαρακτήρες: ο Καραγκιόζης, που εκπροσωπούσε τον αγράμματο αλλά οξυδερκή-δηλαδή έξυπνο- λαό, και τον Χατζηαβάτη, που εκπροσωπούσε τους μορφωμένουςανθρώπους και μιλούσε μια εξεζητημένη - περίεργη για τους απλούς ανθρώπους- γλώσσα.
Γύρω από αυτούς τους δύο ήρωες υπήρχαν διάφοροι άλλοι χαρακτήρες, άνθρωποι χαρακτηριστικοί την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας- δηλαδή της περιόδου που οι τούρκοι είχαν καταλλάβει την Ελλάδα.
Η υπόθεση άλλαζε ανάλογα με τον τόπο και τα γεγονότα που συνέβαιναν κατά καιρούς, για να μπορεί να διασκεδάζει όλα τα γούστα.

Ο Καραγκιόζης λοιπόν, αποτελούσε μια μορφή διασκέδασης και για Έλληνες και για Τούρκους απ το 17ο ώς τον 20ο αιώνα.
Η μεταφορά του σε ελληνικό περιβάλλον σήμαινε ότι οι διάφορο χαρακτήρες έπρεπε να προσαρμοστούν, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να ταυτιστούν και να διασκεδάζουν με υποθέσεις που γνώροζαν μέσα απο την καθημερινή ζωή τους.
Ο έλληνας Καραγκιόζης, ξυπόλητος, ντυμένος με κουρέλια και καμπούρης, έφτασε λοιπόν να αντιπροσωπεύει  την ελληνική εθνική ταυτότητα, εφόσον σύμφωνα με τον Ευγ. Σπαθάρη «είναι ίδιος ο Ελληνας με τα τερτίπια του, με τα προτερήματα και τα ελαττώματά του». Με αφετηρία αυτή τη διαπίστωση, για πολλούς όψιμους υπερασπιστές του, η καταγωγή του Καραγκιόζη παύει να είναι οθωμανική (τούρκικη) και θυμίζει τους ήρωες του Αριστοφάνη. Μάλιστα, στην καμπούρα του φέρεται να κουβαλάει τα «δεινά- τις ταλαιπωρίες- του ελληνικού λαού». Από την άλλη πλευρά του Αιγαίου στην Τουρκία, η κατάσταση είναι παρόμοια. Παρ΄ όλο που αναγνωρίζουν ότι η πολιτιστική παράδοση του Καραγκιόζη είναι περισσότερο ζωντανή στην Ελλάδα απ΄ ό,τι στην Τουρκία, διεκδικούν την αποκλειστικό- τητα της «ιδιοκτησίας» του (είναι ο όρος που χρησιμοποιήθηκε από τον καθηγητή λαογραφίας Οτσάλ Ογκούζ, εκπρόσωπο της Τουρκίας στη σχετική επιτροπή της UΝΕSCΟ).

Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο της κυρίας Χριστίνας Κουλούρη, καθηγήτριας Νεότερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, στο Βήμα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=122&artId=345303&dt=25/07/2010#ixzz0uoyzVOLv

ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΜΑΡΙΟΝΕΤΑΣ ΣΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ

Στις Τριήμερες Εκδηλώσεις του ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ , 4-5-6 ΙΟΥΝΙΟΥ, θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε Παράσταση Μαριονέτας από τον Κώστα Χατζηγεωργίου, το Σάββατο 5 Ιουνίου στις 19:30.

Ποια είναι όμως η ιστορία της μαριονέτας;
Η σημερινή ονομασία της μαριονέτας προέρχεται από την Παναγία ( Μαριόν στα ιταλικά )επειδή οι παραστάσεις στον μεσαίωνα είχαν θρησκευτικό περιεχόμενο .
Η τέχνη της Μαριονέτας γεννήθηκε στην Ελλάδα, περίπου τον 5ο αι. π.Χ. με την ονομασία "Αγάλματα - Νευρόσπαστα" (σπαστά νεύρα).
Τα Νευρόσπαστα και οι θεατρικές παραστάσεις ήταν της "μόδας" μεταξύ των Ελλήνων. Για πολλούς το θέατρο νευροσπάστων ήταν το σύμβολο της ανθρώπινης μοίρας.
Οι Ελληνικές μαριονέτες κατασκευάζονταν από τερακότα (ψημένο χώμα - πηλός), κερί, ελεφαντόδοντο ή ξύλο. Οι εξαιρετικές κατασκευές ήταν από ασήμι.
Μια αρχαία Ελληνική κούκλα αποτέλεσε και την πηγή έμπνευσης για τη γέννηση του Φοίβου και της Αθηνάς, των δυο Μασκότ των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Το πρωτότυπο αγαλματίδιο είναι μια κούκλα κωδονόσχημη και φτιαγμένη από τερακότα (πηλό). Τα πόδια της, συνδέονται με σύρμα με τον καλυμμένο από χιτώνα κορμό της με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι κινητά θυμίζοντας τις σύγχρονες μαριονέτες.
Υπάρχουν αναφορές από τον Ηρόδοτο για κίνηση με εσωτερικό χειρισμό αγαλμάτων (τα οποία ήταν κατασκευασμένα από δέρμα) στην Αρχαία Αίγυπτο.
Με την Ρωμαϊκή κυριαρχία το νευρόσπαστο διαδόθηκε στην Ευρώπη.
Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους οι παραστάσεις δίνονταν στην ύπαιθρο κατά την διάρκεια πανηγυριών και με την κατάκτηση του Βυζαντίου από τους Τούρκους μεταπήδησε στις αυλές των σουλτάνων από όπου μετά ήρθε πάλι στην Ελλάδα με την μορφή του Καραγκιόζη.
Η μαριονέτα θεωρείται ο πρόδρομος του ηθοποιού, και ίσως έχει περισσότερες δυνατότητες έκφρασης από τον άνθρωπο μιας και μπορεί σαν άψυχο υλικό , να πει αυτά που δεν μπορεί να ξεστομίσει ένας άνθρωπος. Έτσι εξηγείται γιατί κατά τον Μεσαίωνα άρχισε και ο "διωγμός" της και οι παραστάσεις έγιναν πια θρησκευτικού περιεχομένου με αποτέλεσμα την ονομασία "μαριονέτα" όπως είπαμε και πιο πάνω.
Στην Γαλλία θεωρήθηκε ότι διαβάλλει τα ήθη και σιγά σιγά περιορίστηκαν οι παραστάσεις στην ύπαιθρο. Πιθανόν πάντως να ήταν τόσο δημοφιλείς οι παραστάσεις ούτως ώστε έκαναν ζημιά στα κανονικά θέατρα πράγμα που είχε συμβεί και στην Αγγλία.
Αργότερα η χρήση της μεταδόθηκε στην Αυστρία , Γερμανία ,Τσεχία και άλλες χώρες της κεντρικής Ευρώπης.

Η κατασκευή της μαριονέτας δεν είναι εύκολη αλλά με προσπάθεια τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο .
Για αρχή πρέπει να αποκτήσουμε κάποιες στοιχειώδεις γνώσεις πάνω στην γλυπτική , ξυλουργική , ζωγραφική και ραπτική.
Είναι απεριόριστες οι επιλογές μας σχετικά με τα πρόσωπα που θέλουμε να κατασκευάσουμε , λίγη φαντασία να υπάρχει. Το δυσκολότερο ίσως είναι ο χαρακτήρας που θέλουμε να δώσουμε στο πρόσωπο που φτιάχνουμε. Οι κινήσεις συνήθως δηλώνουν τα συναισθήματα της κούκλας μας ( χαρά ,λύπη , κλπ) αλλά ο χαρακτήρας του προσώπου που θέλουμε να φτιάξουμε είναι η πιο δύσκολη υπόθεση.