Διάλογος με ένα αγγείο...

(από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης)

Διάλογος με ένα αγγείο...

Αττικός μελανόμορφος αμφορέας, 540-530 π.Χ. - Τι είναι αυτό; - Είναι ένα πήλινο αγγείο και λέγεται αμφορέας. - Τι είναι αμφορέας;- Ένα αγγείο με δύο λαβές που χρησίμευε για την αποθήκευση και τη μεταφορά  στερεών και υγρών, όπως δημητριακά και όσπρια, κρασί ή λάδι. Υπήρχαν διαφόρων τύπων αγγεία για την αποθήκευση των προϊόντων, το μαγείρεμα, και το σερβίρισμα του φαγητού, του νερού ή του κρασιού. Αυτά ήταν αγγεία καθημερινής χρήσεως και βρίσκονταν κατά κύριο λόγο στις κουζίνες και στις αποθήκες των σπιτιών. Σε ειδικές περιστάσεις, σε θρησκευτικές τελετές, σε γάμους, σε συμπόσια, και σε ταφές χρησιμοποιούνταν αγγεία που ήταν διακοσμημένα με ωραίες παραστάσεις.

- Ποιοι έφτιαχναν τα αγγεία; - Οι αγγειοπλάστες έπλαθαν τα αγγεία και οι αγγειογράφοι τα ζωγράφιζαν. Συχνά έγραφαν πάνω σε αυτά και τα ονόματά τους. - Όπως κάνουν οι ζωγράφοι στους πίνακες; - Ακριβώς! - Πώς έφτιαχναν τα αγγεία;- Η ύλη που χρησιμοποιούσαν οι αγγειοπλάστες ήταν το πηλόχωμα που έβρισκαν στη γη. Είχε μεγάλη περιεκτικότητα σε άργιλο, ένα συστατικό που έκανε τον πηλό πιο εύπλαστο. - Το χώμα πώς γινόταν πηλός;- Αρχικά το καθάριζαν σε ειδικές δεξαμενές με νερό. Όταν εξατμιζόταν το νερό, τοποθετούσαν την πηχτή λάσπη σε σκοτεινές και υγρές αποθήκες. Πήλινος κορινθιακός πίνακας με σκηνή εξόρυξης πηλού (Κρατικά Μουσεία Βερολίνου)

Το πλάσιμο του αγγείου πάνω στον κεραμικό τροχό   - Και μετά; - Μετά γινόταν η κατασκευή των αγγείων που ήταν… οικογενειακή υπόθεση. Στο κεραμικό εργαστήριο βοηθούσαν όλα τα μέλη της οικογένειας, ενώ τις πιο βαριές δουλειές έκαναν οι δούλοι, οι οποίοι μάθαιναν ταυτόχρονα την τέχνη της αγγειοπλαστικής. Αυτοί περιστρέφανε τον κεραμικό τροχό. - Τι είναι ο κεραμικός τροχός; - Ένας βαρύς δίσκος, από ξύλο, πέτρα ή πηλό. Ο δίσκος στηριζόταν σε έναν κάθετο άξονα που ήταν καρφωμένος στη γη. Πάνω στο δίσκο ο αγγειοπλάστης έπλαθε το αγγείο.

Διακόσμηση του αγγείου - Πώς γίνονταν οι εικόνες που βλέπουμε πάνω στα αγγεία;- Μετά το πλάσιμο τα αγγεία διακοσμούνταν με εικόνες εμπνευσμένες από τη ζωή των αρχαίων. Ο αγγειογράφος ζωγράφιζε τα αγγεία  με πινέλο και μερικές φορές χάραζε κάποιες λεπτομέρειες με ένα αιχμηρό εργαλείο. Στη συνέχεια τοποθετούσε τα αγγεία του σε σκιερό χώρο για να στεγνώσουν και, τέλος, τα έψηνε στον κεραμικό κλίβανο, το καμίνι. -Πού μπορούσε κανείς να αγοράσει αγγεία;- Οι κεραμείς πωλούσαν τα αγγεία τους στο εργαστήριό τους ή τα έδιναν σε καταστήματα στην Αγορά, στο εμπορικό κέντρο της πόλης δηλαδή. Πολλά αγγεία «ταξίδευαν» και πωλούνταν κι εκτός Ελλάδας.   Ψήσιμο στον κεραμικό κλίβανο

Eκπαιδευτικό έντυπο για την αρχαία ελληνική κεραμική