Ενα τρένο φορτωμένο πρωτοτυπία!!!

Θέατρο ανήλικων θεατών «Μυστήριο στο Τούνδρα εξπρές»

Της ΜΑΡΙΑΣ-ΛΟΥΙΖΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Ενα ανάλαφρο, χιουμοριστικό, αστυνομικό μυθιστόρημα, με καθαρότατες αναφορές στις ιστορίες της Αγκάθα Κρίστι, πήρε τη σκυτάλη στην παιδική σκηνή του θεάτρου του Ρουφ.

Τρένο στο Ρουφ Η αμαξοστοιχία γίνεται ένα ιδανικό, φυσικό σκηνικό για ενός είδους site-specifique παράσταση για παιδιά. Πρόκειται για το «Μυστήριο στο Τούνδρα εξπρές» του Πέτρου Χατζόπουλου.
Ο συγγραφέας, εμπνεόμενος από τη «σιδηρά κυρία» του αγγλικού αστυνομικού μυθιστορήματος, φτιάχνει τη δική του σειρά αστυνομικών διηγημάτων. Εδώ, πρωταγωνιστής δεν είναι ο γνωστός σε όλους, δαιμόνιος Ηρακλής Πουαρό, μα το ανάλογό του: ο ευφυέστατος και αφόρητα λιχούδης σκίουρος - ντετέκτιβ Κορνήλιος Κρικ. Και εν προκειμένω, δεν διενεργείται βέβαια κάποιος φόνος, αλλά μια μυστηριώδης εξαφάνιση ενός πάμπλουτου μεγιστάνα: του γάτου λόρδου Μπέντζαμιν Πούσιγκτον, που οργάνωσε και το πολυτελές ταξίδι -όχι στην Κωσταντινούπολη, σαν το Οριάν εξπρές, αλλά στην «Πατουσιβηρία», στην παγωμένη τούνδρα. Συναντάμε τα γνώριμα στοιχεία της τεχνικής τής Αγκάθα Κρίστι: πολλά πρόσωπα προσκεκλημένα σε έναν κλειστό χώρο, βραδινά φορέματα, διασημότητες (εδώ όχι πρίγκιπες, μα περιώνυμοι καλλιτέχνες, όπως η τσιουάουα Λορέτα Γάβγο) και κυρίως... πολλοί ύποπτοι.
Το ιδιαίτερο στίγμα, η πρωτοτυπία της γραφής του Χατζόπουλου είναι ακριβώς η ανάμιξη και μεταμόρφωση ετερόκλιτων στοιχείων, και τα παιχνιδιάρικα ευφυή λογοπαίγνια (Υβ Σεν Βρωμάν, Greenhoof, Αγία Παπιούπολη, Ξεπαγιάζοβο...). Ο κόσμος της Αγκάθα Κρίστι, μεταμορφωμένος, αναμιγνύεται με αναφορές στη σύγχρονη πραγματικότητα με σατιρικές και πολιτικές αποχρώσεις. Ο λόρδος Πούσιγκτον εξαφανίζεται για να το σκάσει στο πριγκιπάτο του Αρπαχτσάν, βασίλειο της ατιμωρησίας των φοροφυγάδων...
Μιας και τα πρόσωπα και οι καταστάσεις είναι περασμένες από το μεγεθυντικό καθρέφτη του κόσμου των ζώων, τα παιδιά παρακολουθούν τα έργο ως μια σάτιρα του κόσμου των μεγάλων με στοιχεία από κινούμενα σχέδια. Καλούνται, δε, να εναρμονιστούν με τη σπιρτάδα του συγγραφέα, να λύσουν το μυστήριο της εξαφάνισης, να αντιληφθούν τις έξυπνες αναλογίες και ανα-συνθέσεις.
Στην παράσταση συναντούμε όλα τα γνώριμα στοιχεία που κάνουν τη μετάβαση στο «Τρένο στο Ρουφ» μια ξεχωριστή θεατρική εμπειρία για το παιδί. Με διαβατήριο στο χέρι, αντί εισιτηρίου, ο νεαρός θεατής θα κουνηθεί πέρα-δώθε μόλις η μηχανή πάρει για λίγο μπρος. Θα ακούσει το σφύριγμα αναχώρησης και την αφήγηση από τα μεγάφωνα του τρένου. Θα δει να παρελαύνουν δίπλα του, σχεδόν πάνω του, μια σειρά πρόσωπα με δουλεμένη κινησιολογία (Ζ. Χατζηαντωνίου), προσεγμένα κοστούμια σε ωραίες αποχρώσεις (Ντόρα Λελούδα) πάνω στο γυμνό σκηνικό χώρο του βαγονιού. Θα αντιληφθεί πως το θέατρο χωρά σε κάθε λιλιπούτειο χώρο, πέρα από τις κλασικές θεατρικές αίθουσες.
Παρ' όλο, όμως, που και οι χαρακτήρες σκιαγραφήθηκαν ωραία από τους ηθοποιούς, υπό την ορθή σκηνοθετική επίβλεψη της Τατιάνας Λύγαρη, η παράσταση στο σύνολό της δεν είχε έντονη λάμψη. Ισως αυτή τη φορά στη σκηνοθεσία της η κ. Λύγαρη να επανέλαβε εν πολλοίς τα ευρήματα και τις σκηνικές λύσεις που έχει κωδικοποιήσει. Δεν βρέθηκε όμως ένας ιδιαίτερος παλμός ανάμεσα στην ιδιαιτερότητα του κειμένου και στη σκηνή. Σε αυτό συνέβαλε και η άνιση θεατρική διασκευή του διηγήματος.
Είναι παρ' όλα αυτά απολαυστική η σκηνή όπου ο Κορνήλιος Κρικ (Π. Κλίνης) λύνει με ευστροφία τους γρίφους, αποκαλύπτοντας το σχέδιο και την ενοχή του ίδιου του θύματος, λόρδου Πούσιγκτον. Επίσης ευφάνταστο σκηνικό εύρημα: η μεταφορά τού μεγιστάνα γάτου σε μικρό, σκεπασμένο τρόλεϊ, με τη μαγνητοφωνημένη γκρινιάρικη φωνή του να εξάπτει τη φαντασία και την περιέργεια των παιδιών.
Η εκτενής όμως σκηνή ανάμεσα στον ντετέκτιβ και τη συνεργάτιδά του, πυγολαμπίδα Μάρθα, κουράζει. Η ηθοποιός (Τ. Δαλιάνη) ενσαρκώνει με μπρίο την κοσμική Μάρθα. Ομως το κείμενο βρίθει τόσο από συνεχή, εύστροφα λογοπαίγνια, που πια δεν προλαβαίνεις να τα αποκωδικοποήσεις και τελικά φαίνονται φλύαρα. *